Zdania warunkowe (Conditionals)

Trybów warunkowych (ang. conditionals) używamy, by mówić o sytuacjach, dla których zaistnienia musi być spełniony konkretny warunek (ang. condition). Jeśli ten warunek zostanie spełniony, to nastąpi dany skutek:

If I meet her, I will invite her to my birthday party. – Jeśli ją spotkam, zaproszę ją na swoje przyjęcie urodzinowe.

(If + warunek, + rezultat)

 

Zdanie może też przyjąć następującą formę:

I will invite her to my birthday party if I meet her. – Zaproszę ją na swoje przyjęcie urodzinowe, jeśli ją spotkam.

(Rezultat + if + warunek)

 

UWAGA: Jeśli zdanie podrzędne z ‘if’ stanowi pierwszy człon zdania, drugi człon poprzedzony jest przecinkiem:

If I were richer, I would buy a house. – Gdybym był bogatszy, kupiłbym dom.

 

Jeśli natomiast zdanie podrzędne z ‘if’ stanowi drugi człon zdania, nie jest ono poprzedzone przecinkiem:

I would buy a house if I were richer. – Kupiłbym dom, gdybym był bogatszy.

 

 

UWAGA: W zależności od stopnia prawdopodobieństwa zaistnienia sytuacji, o której mówimy, używamy innego trybu warunkowego, np.

If the weather improves, I’ll walk my dog. – Jeśli pogoda się poprawi, wyprowadzę psa na spacer.

(First conditional – istnieje spore prawdopodobieństwo, że pogoda się poprawi.)

 

If the weather improved, I could walk my dog. – Gdyby pogoda się poprawiła, mógłbym wyprowadzić psa na spacer.

(Second conditional – istnieje niewielkie prawdopodobieństwo, że pogoda się poprawi.)

 

If the weather had improved, I could have walked my dog. – Gdyby pogoda się poprawiła, mógłbym wyprowadzić psa na spacer.

(Third conditional – mówimy o sytuacji z przeszłości, której nie można już zmienić: pogoda się nie poprawiła, więc pies nie został wyprowadzony.)

 

 

ZERO CONDITIONAL

Zerowego trybu warunkowego używamy, by mówić o sytuacjach, które są prawdziwe, wydarzyły się lub istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo ich zaistnienia. Używamy go też, by mówić o prawach fizycznych, ogólnych prawdach, faktach naukowych oraz zwyczajach.

 

BUDOWA:

IF + Present Simple, + Present Simple

(lub Present Simple + IF + Present Simple)

 

PRZYKŁADY:

If you heat water to 100 degrees, it boils. – Jeśli podgrzejesz wodę do stu stopni, zagotuje się.

Water boils if you heat it to 100 degrees. – Woda się zagotuje, jeśli podgrzejesz ją do 100 stopni.

 

If it snows, I never go out. – Jeśli pada śnieg, nigdy nie wychodzę z domu.

I never go out if it snows. – Nigdy nie wychodzę z domu, jeśli pada śnieg.

 

 

FIRST CONDITIONAL

Pierwszego trybu warunkowego używamy, by mówić o zdarzeniach, co do których istnieje duże prawdopobieńtwo, że mogą nastąpić w przyszłości.

 

BUDOWA:

            IF + Present Simple, + Future Simple

            (lub Future Simple + IF + Present Simple)

 

PRZYKŁADY:

If it is sunny tomorrow, we will go to the beach. – Jeśli jutro będzie słonecznie, pójdziemy na plażę.

We will go to the cinema if the tickets aren’t sold out.  – Pójdziemy do kina, jeśli bilety nie będą wyprzedane.

 

UWAGA: Zamiast will możemy użyć jednego z następujących czasowników modalnych: shall, should, would, can, could, may, might, np.

If my girlfriend calls, I might ask her to drive me to the airport. – Jeśli zadzwoni moja dziewczyna, może poproszę ją, żeby zawiozła mnie na lotnisko.

 

 

SECOND CONDITIONAL

Drugiego trybu warunkowego używamy, by mówić o obecnych sytuacjach lub stanach, których zmiana jest niemożliwa lub mało prawdopodobna, albo o czymś, co teoretycznie mogłoby się wydarzyć w przyszłości, ale jest mało realne. Odpowiednikiem tej konstrukcji w języku polskim jest tryb przypuszczający.

 

BUDOWA:

            IF + Past Simple, would + bezokolicznik

            (lub Would + bezokolicznik + IF + Past Simple)

 

PRZYKŁADY:

If Mike were smarter, he would make more money. – Gdyby Mike był mądrzejszy, zarabiałby więcej pieniędzy.

If I were you, I wouldn’t be so rude to Chris. – Na Twoim miejscu nie byłbym tak nieuprzejmy w stosunku do Chrisa.

 

UWAGA: W części warunkowej zdania (= po if), po zaimkach osobowych ‘I’, ‘he’, ‘she’, oraz ‘it’  używamy zwykle formy ‘were’, np.

If I were more punctual, I wouldn’t be late for lunch with my boss. – Gdybym był bardziej punktualny, nie spóźniłbym się na lunch z szefem.

 

UWAGA: Zamiast would możemy użyć jednego z następujących czasowników modalnych: should, might, could, np.

If I ever saw Lois again, I couldn’t let her go. – Gdybym kiedyś zobaczył Lois ponownie, nie pozwoliłbym jej odejść.

 

 

THIRD CONDITIONAL

Trzeciego okresu warunkowego używamy, by mówić o sytuacjach, które mogłyby mieć miejsce w przeszłości, gdyby zostały spełnione określone warunki, jednak nigdy się nie wydarzyły.

 

BUDOWA:

            IF + Past Perfect, + would/could/might/should + have + Past Participle

            (lub Would/could/might/should + have + Past Participle + IF + Past Perfect)

 

PRZYKŁADY:

If I had known you were in town, I would have paid you a visit. – Gdybym wiedział, że byłeś w mieście, złożyłbym ci wizytę. (Ale nie wiedziałem, więc do tego nie doszło.)

They might have acted differently if they had known what would happen. – Mogliby zachować się inaczej, gdyby wiedzieli, co się wydarzy. (Ale nie wiedzieli, więc nie zachowali się inaczej.)

 

UWAGA: W trzecim trybie warunkowym można pominąć ‘if’ w zdaniu określającym warunek. Jeśli  tak zrobimy, musimy wtedy zastosować inwersję w tej części zdania:

Had she left a little earlier, she would have arrived on time. – Gdyby wyszła trochę wcześniej, dojechałaby na czas.